How constitutions are changed – and more importantly: how they should be changed – is the subject of ongoing debate. There seems to be a growing consensus, however, that in order for a constitution to be considered legitimate it is required that it was created through a democratic process. This growing consensus stands in sharp contrast with the Belgian experience of constitutional change as an essentially elite-led process that takes place behind closed doors. This article seeks to explore the possibilities for more democratic forms of constitutional change in Belgium. It does so by evaluating and comparing two examples of democratic constitution-making, namely the constitution-making processes In South Africa (1996) and Iceland (2012). On the basis of these two examples, several concrete suggestions will be made, which are not only relevant for the Belgian case but can be applied more broadly to other countries as well.

Existing conceptualizations of the demos fail to treat issues of composition and performativity consistently. Recent literature suggests that both aspects are required in a satisfactory account of the demos. An analysis of this literature suggests several desiderata that such an account must meet. I approach the definition of demos with a conceptual framework derived from Margaret Gilbert’s plural subject theory of social groups. I propose an account of demos as a plural subject, constituted by joint commitment. This account offers an improved and consistent understanding of normativity, composition, agency, and cohesion of demos.

In dit artikel presenteer ik een nieuwe ‘nominalistische’ theorie van de rechtssubjecten en laat ik zien waarom geen van de tot nu gepresenteerde theorieën de toets der kritiek kan doorstaan. Het artikel valt uiteen in een constructief en een kritisch deel. In het constructieve deel presenteer ik eerst de nominalistische theorie van de rechtssubjecten. Deze theorie richt zich op de persoonlijke elementen van het rechtssysteem en begrijpt rechtspersonen en organen als namen die uitsluitend bestaan binnen het rechtssysteem. In het kritische deel presenteer ik vervolgens een overzicht van de tot nu toe verdedigde theorieën van de rechtspersoon. Het gaat daarbij respectievelijk om de sociaal-biologische of organische leer, de sociologische leer, de sociologisch-juridische leer, de fictieleer en de leer van het (gepersonifieerde) normencomplex. Aan de hand van enkele algemeen geaccepteerde kenmerken van de rechtspersoon laat ik ten slotte zien waarom geen van deze alternatieve theorieën de toets der kritiek kan doorstaan.